نرمی استخوان یا راشیتیسم (ریکتز) چیست؟

راشیتیسم، یک بیماری استخوانی در کودکان است که باعث ضعیف شدن استخوان‌ها، پاهای خمیده و سایر ناهنجاری‌های استخوانی می‌شود. راشیتیسم در کودکان بین 6 تا 36 ماهه، شایع‌تر است. کودکان بیشتر در معرض خطر ابتلا به راشیتیسم هستند؛ زیرا هنوز در حال رشد هستند. همچنین در کودکانی که در منطقه‌ای با نور خورشید کم زندگی می‌کنند، از رژیم گیاه‌خواری پیروی می‌کنند یا محصولات شیری مصرف نمی‌کنند، این بیماری رایج است. در برخی موارد، بیماری راشیتیسم، ارثی است. کودکان مبتلا به راشیتیسم به اندازه کافی کلسیم، فسفر یا ویتامین D دریافت نمی‌کنند که همه این‌ها برای رشد استخوان‌های سالم، مهم هستند.

در واقع ویتامین D به بدن کودک شما کمک می‌کند تا کلسیم و فسفر غذا را جذب کند. کمبود ویتامین D، حفظ سطح مناسب کلسیم و فسفر در استخوان‌ها را دشوار می‌کند که می‌تواند باعث راشیتیسم شود. افزودن ویتامین D یا کلسیم به رژیم غذایی به طور کلی مشکلات استخوانی مرتبط با راشیتیسم را اصلاح می‌کند. هنگامی که راشیتیسم به دلیل یک مشکل پزشکی زمینه‌ای دیگر باشد، ممکن است فرزند شما به داروهای اضافی یا درمان دیگری نیاز داشته باشد. برخی از ناهنجاری‌های اسکلتی ناشی از راشیتیسم ممکن است به جراحی اصلاحی نیاز داشته باشند.

علت ابتلا به نرمی استخوان

از جمله مهم ترین عللی که در بروز عارضه نرمی استخوان دخیل هستند:

• کمبود ویتامین دی: کمبود ویتامین دی در بدن، از جمله مهم ترین عللی است که در بروز نرمی استخوان اثر گذاری چشمگیری دارد. ویتامین دی در بدن، توسط نور خورشید تأمین می شود. در بسیاری از کشور هایی که از نور خوشید بی بهره اند بروز نرمی استخوان عارضه ای طبیعی است.
• برخی از بیماری ها در بدن افراد موجب می شود که افراد در جذب این ویتامین ناتوان باشند. بیماری هایی همچون بیماری التهاب روده، التهاب لوزالمعده، بیماری کولیات و جراحی معده و جراحی روده ها
• در بیماران مبتلا به انواع بیماری هایی همچون بیماری های مزمن کلیوی و کبد، احتمال ابتلا به نرمی استخوان نسبت به دیگران بیشتر وجود دارد.
• کاهش فسفات و کلسیم در بدن: نقش این عامل نسبت به عوامل قبلی کمتر است؛ اما در مبتلایان به بیماری راشیتیسم این عامل مشاهده شده است. نارسایی در کلیه ها در اثر برخی از بیماری ها، منجر به این می شود که کلیه ها نتوانند فسفات لازم را بازیافت کنند. در نتیجه کاهش میزان فسفات و نرمی استخوان ایجاد می شود.

افراد مستعد ابتلا به نرمی استخوان

افرادي که بيشترين خطر ابتلا به راشيتيسم و نرمي استخوان در آنها وجود دارد، عبارتند از:

1. افرادي که پوست تيره دارند.
2. افرادي که زياد در فضاهاي سرپوشيده مي‌مانند، مانند افراد مسن که در خانه سالمندان زندگي مي‌کنند.
3. افرادي که بدن خود را با پوشيدن لباس‌هاي زياد، به طور کامل مي‌پوشانند.
4. افرادي که بیش از حد از کرم‌هاي ضد آفتاب استفاده مي‌کنند.
5. افراد گياهخوار و کساني که در رژيم غذايي خود از محصولات حيواني استفاده نمي‌کنند.

علائم نرمی استخوان

• تأخیر در رشد طبیعی
• کوتاهی قد
• تأخیر در مهارت‌های حرکتی
• احساس درد در ستون فقرات، لگن، بازوها و پاها
• ضعف عضلانی و گرفتگی عضلات
• تغییر شکل اسکلت بدن
• داشتن یک استخوان سینه برجسته
• ایجاد انحنا در ستون فقرات
• تغییر شکل لگن
• ایجاد انحنا در فرم پاها و تغییر شکل آنها به‌صورت خمیده
• افزایش ضخامت مچ دست یا پا
• تغییر شکل ظاهر جمجمه
• شکستگی استخوان بی‌دلیل
• تغییر شکل دندان‌ها
• تأخیر در تشکیل دندان‌ها
• ایجاد سوراخ روی مینای دندان
• آبسه
• نقص در ساختار دندان

تشخیص نرمی استخوان

1. معاینه فیزیکی

در طول معاینات بالینی، پزشک به آرامی روی استخوان‌های کودک فشار می‌آورد، ناهنجاری‌ها را بررسی کرده و در حین معاینه به موارد زیر توجه می‌کند:

• جمجمه: نوزادان مبتلا به نرمی استخوان دارای استخوان جمجمه‌ی نرمی هستند و در بسته شدن فونتانل یا ملاج دچار تأخیر هستند.
• پاها: در‌حالی‌که حتی پاهای کودکان نوپا سالم نیز کمی حالتی پرانتزی دارد؛ اما این کمان در کودکان مبتلا به راشیتیسم به صورت اغراق‌آمیزی دیده می‌شود.
• قفسه سینه: قفسه‌ی سینه در کودکان مبتلا به نرمی استخوان دچار ناهنجاری می‌شود. این ناهنجاری‌ها می‌تواند باعث صاف و تخت‌شدن قفسه‌ی سینه و دنده‌ها یا حتی برجستگی و حالت قفسه‌سینه کبوتر شود.
• مچ دست و مچ پا: مچ دست و پا در کودکان مبتلا بزرگ‌تر و ضخیم‌تر از حالت نرمال است.
• یکی از راه‌های تشخیص نرمی استخوان استفاده از مطالعات تصویربرداری است مانند رادیوگرافی یا اشعه ایکس می‌توانند تصویر درستی از بدشکلی‌های استخوان به دکتر بدهند.

2. تصویربرداری

عکس رادیوگرافی ساده از استخوان‌های آسیب‌دیده می‌تواند ناهنجاری استخوان را نشان دهد. برخی دیگر از بررسی‌های تصویری شامل اسکن سنجش تراکم استخوانی و چکاپ سلامت استخوان است که می‌تواند نشان‌دهنده‌ی تراکم استخوان باشد. یکی دیگر از مواردی که در تصویربرداری مورد استفاده قرار می‌گیرد و در تشخیص نرمی استخوان به ما کمک می‌کند، تصویربرداری با اشعه ایکس است.

3. آزمایش

آزمایش خون و ادرار می‌تواند تشخیص نرمی استخوان را تأیید کند و همچنین بر پیشرفت درمان نظارت داشته‌باشد. زمانی‌که کلسیم و ویتامین دی بدن شما کم باشد، می‌توان از آزمایش‌های انجام‌شده آن را دریافت.

درمان نرمی استخوان

نوع درمان راشیتیسم به علت آن بستگی دارد. در موارد مربوط به راشیتیسم تغذیه ای و کمبود ویتامین D، نحوه درمان ساده است. اولین قدم آن است که هرگونه سطح غیر‌عادی کلسیم و فسفات را را با مکمل‌های کلسیم و فسفات و همچنین ویتامین D فعال (کلسیتریول) اصلاح کنیم تا از عوارض کمبود آنها جلوگیری شود. هنگامی که ابتلا به راشیتیسم تأیید شد، شروع مصرف مکمل ویتامین D و همچنین رژیم غذایی سرشار از کلسیم توصیه می‌شود. این موضوع مخصوصاً برای کودکانی که رژیم های غذایی گیاهخواری دارند، حائز اهمیت می‌باشد. درمان هرگونه ناهنجار‌ی‌های استخوانی بستگی به شدت بیماری دارد و ممکن است نیاز باشد که بیمار به یک ارتوپد معرفی شود تا مورد معاینه قرار بگیرد.

روش های پیشگیری از بروز نرمی استخوان

از مهم ترین راهکارهایی که در جهت پیشگیری از بروز نرمی استخوان از سوی بهترین متخصصین ارائه می شود می توان موارد زیر را نام برد:

• برخورداری از برنامه غذایی سالم و تغذیه مقوی در جهت افزایش استحکام استخوان ها
• استفاده از انواع لبنیات تازه از جمله شیر گاو تازه زیرا که سرشار از کلسیم هستند و می توانند به تقویت استخوان ها کمک کنند
• استفاده از ماهی های چرب مانند ساردین، سالمون و خال خالی. این دسته از مواد غذایی غنی از ویتامین دی هستند. به همین دلیل استخوانها ویتامین دی لازم را از این مواد غذایی دریافت خواهند کرد.

• شکستگی استخوان به چه شرایطی گفته می شود؟
  تاریخ انتشار : 1401-09-18تاریخ بروز رسانی : 1403-04-22


• روشهای درمان شكستگی استخوان
  تاریخ انتشار : 1401-09-29تاریخ بروز رسانی : 1403-04-22