درمان پوکی استخوان با روش های نوین طب فیزیکی و توانبخشی

پوکی استخوان باعث ضعیف و شکننده‌شدن استخوان‌ها می‌شود، به قدری شکننده که زمین خوردن یا حتی فشارهای خفیف مانند خم شدن یا سرفه می‌تواند باعث شکستگی شود. شکستگی‌های مرتبط با پوکی استخوان بیشتر در لگن، مچ دست یا ستون فقرات رخ می‌دهد.استخوان بافت زنده‌ای است که دائما در حال تجزیه و جایگزینی است. پوکی استخوان زمانی اتفاق می‌افتد که ایجاد استخوان جدید با از بین رفتن استخوان قدیمی هماهنگ نباشد.

پوکی استخوان مردان و زنان را از هر نژادی درگیر می‌کند. اما زنان سفیدپوست و آسیایی، به ویژه زنان مسن‌تر که یائسه شده‌اند، در معرض بالاترین خطر قرار دارند. داروها، رژیم غذایی سالم و ورزش‌های تحمل وزن می‌توانند به جلوگیری از تحلیل استخوان یا تقویت استخوان‌های ضعیف کمک کنند.

علائم پوکی استخوان

در مراحل اولیه، پوکی استخوان معمولا هیچ علامتی ندارد. اما هنگامی که استخوان‌های شما در اثر پوکی استخوان ضعیف شده‌اند، ممکن است علائم و نشانه‌هایی داشته باشید که عبارتند از:

• کمردرد، ناشی از شکستگی یا فروپاشی مهره است
• از دست دادن قد در طول زمان
• حالت خمیده
• استخوانی که خیلی راحت‌تر از حد انتظار می‌شکند

علل پوکی استخوان

استخوان‌های شما در حالت نوسازی دائمی هستند. بدین معنا که استخوان جدید ساخته می‌شود و استخوان قدیمی شکسته می‌شود. وقتی جوان هستید، بدن شما سریع‌تر از اینکه استخوان قدیمی را تجزیه کند، استخوان جدید می‌سازد و توده استخوانی شما افزایش می‌یابد. پس از اوایل دهه 20، این روند کند می‌شود و اکثر افراد در سن 30 سالگی به اوج توده استخوانی خود می‌رسند. با افزایش سن، توده استخوانی سریع‌تر از آنچه که ایجاد می‌شود از بین می‌رود.

میزان احتمال ابتلا به پوکی استخوان تا حدی به میزان توده استخوانی شما در جوانی بستگی دارد. حداکثر توده استخوانی تا حدی ارثی است و همچنین بر اساس گروه قومی متفاوت است. هر چه اوج توده استخوانی شما بیشتر باشد، استخوان بیشتری در بانک استخوانی خود دارید و با افزایش سن احتمال ابتلا به پوکی استخوان کمتر می‌شود.

عوامل خطرزای پوکی استخوان

تعدادی از عوامل می‌توانند احتمال ابتلا به پوکی استخوان را افزایش دهند، از جمله سن، نژاد، انتخاب‌های سبک زندگی و شرایط پزشکی و درمان.

• خطرات غیرقابل تغییر:

برخی از عوامل خطر پوکی استخوان خارج از کنترل شما هستند، از جمله:

1. جنسیت: احتمال ابتلا به پوکی استخوان در زنان بسیار بیشتر از مردان است.
2. سن: هر چه سن شما بالاتر می‌رود، خطر ابتلا به پوکی استخوان بیشتر می‌شود.
3. نژاد: اگر سفیدپوست یا آسیایی تبار هستید، در معرض بیشترین خطر ابتلا به پوکی استخوان هستید.
4. سابقه خانوادگی: داشتن والدین یا خواهر یا برادر مبتلا به پوکی استخوان، شما را در معرض خطر بیشتری قرار می‌دهد، به خصوص اگر مادر یا پدرتان لگن شکسته داشته باشد.
5. اندازه قاب بدن: مردان و زنانی که فرم‌های بدن کوچکی دارند، بیشتر در معرض خطر هستند زیرا ممکن است با افزایش سن توده استخوانی کمتری داشته باشند.

• سطوح هورمونی:

پوکی استخوان در افرادی که هورمون‌های خاصی در بدنشان خیلی زیاد یا خیلی کم است، شایع‌تر است. مثال‌هایی از آن عبارتند از:

1. هورمون‌های جنسی: کاهش سطح هورمون‌های جنسی باعث ضعیف شدن استخوان می‌شود. کاهش سطح استروژن در زنان در دوران یائسگی یکی از قوی‌ترین عوامل خطر برای ابتلا به پوکی استخوان است. درمان‌های سرطان پروستات که سطح تستوسترون را در مردان کاهش می‌دهند و درمان‌های سرطان سینه که سطح استروژن را در زنان کاهش می‌دهند، احتمالا از دست دادن استخوان را تسریع می‌کنند.
2. مشکلات تیروئید: هورمون تیروئید بیش از حد می‌تواند باعث تحلیل استخوان شود. اگر تیروئید شما بیش از حد فعال باشد یا اگر برای درمان کم کاری تیروئید بیش از حد از داروهای هورمونی تیروئید استفاده کنید، این اتفاق می‌افتد.
3. غدد دیگر: پوکی استخوان همچنین با فعالیت بیش از حد پاراتیروئید و غدد فوق کلیوی مرتبط است.

• عوامل غذایی:

پوکی استخوان در افرادی که دارای موارد زیر هستند بیشتر رخ می‌دهد:

1. مصرف کم کلسیم: کمبود کلسیم مادام العمر در ایجاد پوکی استخوان نقش دارد. مصرف کم کلسیم به کاهش تراکم استخوان، از دست دادن زودهنگام استخوان و افزایش خطر شکستگی کمک می‌کند.
2. اختلالات اشتها: محدودیت شدید دریافت غذا و کمبود وزن باعث ضعیف شدن استخوان در مردان و زنان می‌شود.
3. جراحی دستگاه گوارش: جراحی برای کاهش اندازه معده یا برداشتن بخشی از روده، میزان سطح موجود برای جذب مواد مغذی از جمله کلسیم را محدود می‌کند. این جراحی‌ها شامل جراحی‌هایی برای کمک به کاهش وزن و سایر اختلالات گوارشی است.

• استروئیدها و سایر داروها:

استفاده طولانی مدت از داروهای کورتیکواستروئید خوراکی یا تزریقی، مانند پردنیزون و کورتیزون، در روند بازسازی استخوان اختلال ایجاد می‌کند. پوکی استخوان همچنین با داروهایی که برای مبارزه با یا پیشگیری از آن‌ها استفاده می‌شود، مرتبط است:

1. تشنج
2. رفلاکس معده
3. سرطان
4. رد پیوند

• شرایط پزشکی:

خطر پوکی استخوان در افرادی که مشکلات پزشکی خاصی دارند بیشتر است، از جمله:

1. بیماری التهابی روده
2. بیماری کلیه یا کبد
3. سرطان
4. مولتیپل میلوما
5. روماتیسم مفصلی

• انتخاب‌های سبک زندگی:

برخی از عادات بد می‌توانند خطر ابتلا به پوکی استخوان را افزایش دهند. مثالهایی از آن عبارتند از:

• شیوه زندگی کم تحرک: خطر ابتلا به پوکی استخوان در افرادی که زمان زیادی را در حالت نشسته می‌گذرانند نسبت به افرادی که فعالیت بیشتری دارند، بیشتر است. هر گونه ورزش و فعالیت‌های تحمل وزن که باعث تعادل و وضعیت بدنی خوب می‌شود برای استخوان‌های شما مفید است، اما پیاده روی، دویدن، پریدن، رقصیدن و وزنه برداری بسیار مفید به نظر می‌رسد.
• مصرف بیش از حد الکل: مصرف منظم بیش از دو نوشیدنی الکلی در روز خطر ابتلا به پوکی استخوان را افزایش می‌دهد.
• مصرف تنباکو: نقش دقیق تنباکو در پوکی استخوان مشخص نیست اما تحقیقات نشان می‌دهد که مصرف تنباکو به ضعیف شدن استخوان‌ها کمک می‌کند.

عوارض پوکی استخوان

• شکستگی استخوان، به ویژه در ستون فقرات یا لگن، جدی‌ترین عوارض پوکی استخوان است. شکستگی لگن اغلب در اثر زمین خوردن ایجاد می‌شود و می‌تواند منجر به ناتوانی و حتی افزایش خطر مرگ در سال اول پس از آسیب شود.
• در برخی موارد، حتی اگر زمین نخورده باشید، ممکن است شکستگی ستون فقرات رخ دهد. استخوان‌های تشکیل‌دهنده ستون فقرات (مهره‌ها) می‌توانند تا حدی ضعیف شوند که منجر به کمردرد ، کاهش قد و حالت خمیده به جلو شود.

تشخیص پوکی استخوان

تراکم استخوان شما را می‌توان با دستگاهی اندازه‌گیری کرد که از سطوح پایین اشعه ایکس برای تعیین نسبت مواد معدنی در استخوان‌های شما استفاده می‌کند. در طول این آزمایش بدون درد، هنگامی که یک اسکنر از روی بدن شما عبور می‌کند، روی یک میز دراز می‌کشید. در بیشتر موارد، فقط استخوان‌های خاصی، معمولا در لگن و ستون فقرات بررسی می‌شوند.

درمان پوکی استخوان

اگر آزمایش شما نشان دهد که پوکی استخوان دارید، پزشک با شما برای ایجاد یک برنامه درمانی همکاری خواهد کرد. پزشک شما احتمالا داروها و همچنین تغییرات سبک زندگی را تجویز خواهد کرد. این تغییرات سبک زندگی می‌تواند شامل افزایش مصرف کلسیم و ویتامین D و همچنین ورزش مناسب باشد.

هیچ درمان قطعی برای پوکی استخوان وجود ندارد اما درمان مناسب می‌تواند به محافظت و تقویت استخوان‌های شما کمک کند. این درمان‌ها می‌توانند به کاهش سرعت تجزیه استخوان در بدن شما کمک کنند و برخی درمان‌ها می‌توانند رشد استخوان جدید را تحریک کنند.

داروهای پوکی استخوان:

رایج‌ترین داروهای مورد استفاده برای درمان پوکی استخوان بیس فسفونات‌ها نامیده می‌شوند. بیس فسفونات‌ها برای جلوگیری از کاهش توده استخوانی استفاده می‌شود. آن‌ها ممکن است به صورت خوراکی یا تزریقی مصرف شوند که عبارتند از:

• آلندرونات
• ایباندرونات
• ریزدرونات
• زولدرونیک اسید

سایر داروها ممکن است برای جلوگیری از تحلیل استخوان یا تحریک رشد استخوان استفاده شوند که عبارتند از:

• تستوسترون:

در مردان، تستوسترون درمانی ممکن است به افزایش تراکم استخوان کمک کند.

• هورمون درمانی:

برای زنان، استروژن مورد استفاده در دوران یائسگی و بعد از آن می‌تواند به توقف کاهش تراکم استخوان کمک کند. متاسفانه استروژن درمانی با افزایش خطر لخته شدن خون، بیماری قلبی و انواع خاصی از سرطان نیز مرتبط است.

• رالوکسیفن:

مشخص شده است که این دارو فواید استروژن را بدون بسیاری از خطرات ارائه می‌دهد، اگرچه هنوز خطر لخته شدن خون افزایش می‌یابد.

• دنوزوماب:

این دارو به صورت تزریقی مصرف می‌شود و ممکن است حتی از بیس فسفونات‌ها در کاهش تحلیل استخوان امیدوارکننده‌تر باشد.

• تری پاراتید:

این دارو به صورت تزریقی نیز مصرف می ‌شود و رشد استخوان را تحریک می‌کند.

• کلسی تونین:

این دارو به صورت اسپری بینی مصرف می‌شود و بازجذب استخوان را کاهش می‌دهد. در مورد افزایش خطر ابتلا به سرطان با این دارو با پزشک خود صحبت کنید.

• روموسو زوماب:

این دارو در آوریل 2019 توسط FDA برای درمان زنانی که یائسه شده‌اند و در معرض خطر بالای شکستگی قرار دارند تأیید شد.

این دارو در دو تزریق زیر پوستی (در همان حالت نشسته) یک بار در ماه به مدت 12 ماه یا کمتر تجویز می‌شود. این دارو ممکن است خطر حملات قلبی یا سکته را افزایش دهد، بنابراین برای افرادی که سابقه هر یک از آن‌ها را دارند، توصیه نمی‌شود.

شیوه‌های نوین طب فیزیکی برای پوکی استخوان:

• مگنت تراپی:

با استفاده از مگنت تراپی و در نظر گرفتن قطبیت میدان مغناطیسی، قطب S اثر الکتریکی مثبت و قطب N اثر الکتریکی منفی ایجاد می‌کند که این دو می‌توانند بازسازی تراکم استخوان را القاء کنند. رایج‌ترین استفاده از درمان‌ مغناطیسی به منظور درمان پوکی استخوان است، زیرا این درمان از دو طریق عمل می‌کند:

1. باعث کند شدن روند تحلیل رفتن تراکم استخوان می‌شود
2. به صورت همزمان اثر فیزیوالکتریکی آن باعث فعال شدن بازسازی استخوان می‌شود.

• پلاسمای غنی از پلاکت (PRP):

پلاسمای غنی از پلاکت یک درمان موثر برای برخی بیماری‌های ارتوپدی، از جمله پوکی استخوان می‌باشد. PRP، محلول غلیظی از سلول‌های پلاکت می‌باشد که از خون بیمار گرفته شده است و این پلاکت‌ها حاوی فاکتورهای رشدی هستند که ممکن است در فرایند بهبود آسیب‌های مزمن موثر باشند. تزریق PRP ساخت بافت نرم از جمله، تاندون‌ها، رباط‌ها، کلاژن و غضروف‌های استخوان را افزایش می‌دهد. PRP می‌تواند در درمان پوکی استخوان نیز مفید باشد.

---

آدرس مطب : اصفهان ، خیابان حکیم نظامی ، خیابان شریعتی غربی ، نبش کوچه 16 ، جنب مسجد امام حسن عسکری ، طبقه اول
تلفن : 91011414 - 031

---

درباره این موضوع مطالب بیشتری بخوانید

• پیشگیری، تشخیص و درمان پوکی استخوان
  تاریخ انتشار : 1400-09-15تاریخ بروز رسانی : 1403-04-22

نظرات کاربران درباره این مطلب :مریم [ 1402-05-17 ]
دکتر مادر من بر اثر پوکی استخوان دچار شکستگی لگن شده . از چه راهی برای درمانش اقدام کنم؟

نام و فامیل :
تلفن :
ایمیل :
متن پیـام :