سیاتیک چگونه تشخیص داده می شود؟

سیاتیک یک اصطلاح چتری است که شامل هرگونه درد یا علائم عصبی است که بر روی هر قسمت از این عصب طولانی تأثیر می‌گذارد. بیشتر بیماران درد را به عنوان احساس سوزش، تیز یا گزگز توصیف می‌کنند. درد سیاتیک اغلب هنگام ایستادن یا نشستن شدیدتر است و هنگام خوابیدن یا راه رفتن بهبود می‌یابد.

سیاتیک نامی برای یک سندرم است که با دردی که در طول مسیر عصب سیاتیک متشعشع می‌شود مشخص می‌شود. عصب سیاتیک طولانی‌ترین و بزرگترین عصب در بدن است، این به اندازه ضخامت یک انگشت است که در پایین ستون فقرات قرار دارد. سپس از پایین کمر به داخل ران و باسن‌ و پایین پا جایی که به دو شاخه در زانو تقسیم می‌شود، حرکت می‌‌کند. هر پا دارای عصب سیاتیک خود است. درد عصب سیاتیک یکی از دردهای شایع کمر و پا است.

تست‌های تشخیصی متعددی برای اطمینان از این وضعیت وجود دارد. برای تشخیص سیاتیک علاوه بر معاینات فیزیکی پزشک که در ادامه‌ی مطلب به‌طور کامل توضیح داده شده است، تست‌های تشخصیی دیگری مانند نوار عصب و عضله ، و یا ام آر ای (تشخیص سیاتیک بعلت دیسک کمر ) انجام می‌شود. تشخیص سیاتیک در روند درمان نقش مهمی دارد. از مهم‌ترین درمان‌های غیر جراحی برای درد سیاتیک می‌توان به دارو، فیزیوتراپی و ورزش‌های کنترل شده اشاره کرد.

چگونه نشانه‌های این بیماری را بشناسیم؟

درد ناشی از سیاتیک در مسیر عصب سیاتیک احساس می‌شود و می‌تواند در باسن عمیق احساس شود همراه با دردی که به پشت ساق پاها و گاهی اوقات کف پاها حرکت می‌کند. درد می‌تواند همراه با سوزن سوزن شدن، گز گز کردن، یا بی‌حسی و گاهی ضعف عضلانی در پا باشد. سیاتیک معمولا در یک زمان تنها در یک پا احساس می‌شود. گاهی اوقات احساسی مانند شوک الکتریکی می‌تواند در عصب احساس شود. درد عصبی می‌تواند از درد خفیف تا درد ناتوان کننده درجه بندی شود. درد عصب سیاتیک اغلب هنگام عطسه، سرفه، رفتن به توالت یا زمانی که شما نشسته‌اید احساس می‌شود و ممکن است با درد پایین کمر همراه باشد.

پزشکان از چه روش‌هایی برای تشخیص این بیماری استفاده می‌کنند؟

پزشک سابقه پزشکی بیمار را در نظر خواهد گرفت و یک معاینه‌ی فیزیکی انجام خواهد داد، به ویژه از ستون فقرات و پاها. ممکن است از بیمار خواسته شود چندین حرکت را نشان دهد تا پزشک بتواند قدرت عضلانی بیمار، انعطاف پذیری و رفلکس‌ها را بررسی کند. هنگامی که علائم سیاتیک کمر شدید یا مداوم هستند یا بدتر می‎شوند، سی تی اسکن یا اسکن ام آر آی اغلب برای مشخص شدن علت سیاتیک استفاده می‌شوند.

سیاتیک چگونه تشخیص داده می‌شود؟

هیچ آزمایش واحدی وجود ندارد که بتواند سیاتیک را تشخیص دهد. تشخیص سیاتیک براساس علائم (و سابقه پزشکی)، معاینه فیزیکی، و تصویربرداری و سایر آزمایشات انجام می‌شود.

معاینه فیزیکی

به یک معنا، سیاتیک یک بیماری نیست بلکه نشانه یک بیماری دیگر است: یک حالت فضاگیر (فشرده‌سازی عصب) که باعث فشرده شدن عصب سیاتیک می‌شود. بنابراین، ارزیابی / تشخیص موفقیت‌آمیز سیاتیک به ارزیابی موفقیت‌آمیز علت اصلی فشردگی عصب سیاتیک بستگی دارد.

بالا بردن پای صاف (SLR)

معاینه فیزیکی سیاتیک با بالا بردن پای صاف (SLR) آغاز می‌شود. برای انجام این معاینه بیمار به پشت می‌خوابد و پزشک با بالا بردن استخوان ران از ناحیه مفصل ران و کشیدن آن از ناحیه زانو، اندام تحتانی بدن بیمار را بالا می‌برد. این کار یک نیروی کششی به تمام بافت‌های نرم خلفی از جمله عصب سیاتیک وارد می‌کند و باعث کشش بیشتر آن‌ها می‌شود. اگر عصب سیاتیک از قبل در فورامن بین مهره‌ای (IVF) (یا مجرای مرکزی) فشرده شده باشد، این نیروی کششی آن را بر خلاف ضایعه فضا گیر (برآمدگی / دیسک فتق یا خار استخوانی) محکم می‌کشد و در نتیجه علائم در اندام تحتانی افزایش می‌یابد. به همین دلیل، دریافت نتیجه مثبت از ارزیابی SLR سیاتیک نیاز به معاینه اندام تحتانی دارد. سپس این آزمون برای طرف مقابل نیز تکرار می‌شود.

آزمایش اسلامپ

یک آزمایش ارتوپدی دیگر برای تشخیص سیاتیک به نام “تست اسلامپ” شناخته می‌شود. دلیل نامگذاری این آزمایش وضعیت خمیده‌ای است که بیمار در طول تست باید به خود بگیرد. این آزمایش کششی را بر روی کل نخاع و اعصاب محیطی اندام فوقانی و تحتانی ایجاد می‌کند. بنابراین می‌تواند ضایعه فضاگیر ناحیه گردن و کمر و همچنین سندرم خروجی قفسه سینه را ارزیابی کند. این آزمایش معمولاً با انجام چند مرحله به ترتیب زیر انجام می‌شود: بیمار روی تخت می‌نشیند و از او می‌خواهند:

1. دست‌های خود را از پشت به هم قفل کند
2. ستون فقرات قفسه سینه و کمر خود را خم کند.
3. سر و گردن خود را خم کند.
4. مفصل زانو و مفصل مچ پای خود را به سمت بالا و پایین حرکت دهد.

مثبت بودن نتیجه آزمایش نشان‌دهنده این است که منشا درد سیاتیک در اندام تحتانی است. سپس این آزمون برای طرف مقابل نیز تکرار می‌شود.

آزمایش سرفه و مانور والسالوا

دو آزمایش ارتوپدی دیگر برای سیاتیک آزمایش سرفه و مانور والسالوا است.

در آزمایش سرفه، همانطور که از نام آن مشخص است، پزشک از بیمار می‌خواهد که سرفه کند.

در مانور والسالوا پزشک از بیمار می‌خواهد که نفس عمیق بکشد و نفس خود را حبس کند. (توجه داشته باشید: از آنجا که مانور والسالوا می‌تواند باعث ایجاد رفلکس وازوواگال شود و فشار خون را کاهش دهد، معمولاً توصیه می‌شود که این آزمایش را به صورت نشسته انجام دهید).

مکانیسم هر دوی این آزمون‌های ارزیابی افزایش فشار داخل طناب نخاعی بدن در مجرای مرکزی (IVF) در برابر ریشه‌های عصب است. اگر فشردگی اصلی عصب که باعث ایجاد درد سیاتیک می‌شود در IVF رخ داده باشد، سرفه یا فشار آوردن احتمالاً باعث تولید یا افزایش درد در اندام تحتانی می‌شود. همانند SLR و تست اسلامپ، مثبت بودن نتیجه آزمایش سرفه و والسالوا نشان‌دهنده این است که منشا درد در اندام تحتانی است.

سایر آزمایشات فیزیکی

از آنجا که ممکن است سیاتیک ناشی از سندرم پیریفورمیس باشد، ارزیابی پیریفورمیس از نظر سفتی ضروری خواهد بود. زیرا سفتی عضله پیریفورمیس ممکن است باعث فشرده شدن عصب سیاتیک شود. این کار را می‌توان از طریق لمس و ارزیابی توانایی طولانی شدن آن با کشش انجام داد.

اگر علائم سیاتیک در بیمار مشاهده شود، ارزیابی ضعف عضلانی که ممکن است به دلیل فشرده شدن نورون‌های حرکتی عصب سیاتیک ایجاد شده باشد نیز مهم است. پزشک از بیمار می‌خواهد که روی پاشنه خود بایستد. بیمار برای این کار مجبور است عضلات دورسی فلکسور خود را منقبض کند. همچنین از بیمار می‌خواهند که روی انگشتان پای خود بایستد که این کار نیازمند انقباض عضلات پلانتار فلکسور است. ناتوانی در ایستادن بر روی پاشنه یا انگشتان پا ممکن است نشان دهنده ضعف عضله مرتبط به دلیل فشرده شدن نورون حرکتی باشد (البته ممکن است صرفا نشان‌دهنده ضعف تعادل بیمار باشد).

• روشهای نوین درمان درد عصب سیاتیک بدون جراحی
  تاریخ انتشار : 1400-12-01تاریخ بروز رسانی : 1403-04-21


• کاربرد بلوک عصبی برای کاهش کمر درد و سیاتیک
  تاریخ انتشار : 1403-02-02تاریخ بروز رسانی : 1403-02-05


• درمان کمر درد، دیسک کمر و سیاتیک در بارداری با طب فیزیکی
  تاریخ انتشار : 1401-04-21تاریخ بروز رسانی : 1402-05-02