نوار عصب عضله چیست و چگونه انجام میشود؟

اعصاب و ماهیچه‌ها سیگنال‌های الکتریکی ایجاد می‌کنند که پیام‌هایی را به مغز ارسال می‌کند. اعصاب حسی اطلاعات مربوط به محیط اطراف را به مغز می‌رسانند. اعصاب حرکتی برای فعال شدن ماهیچه‌ها سیگنال‌هایی از مغز هدایت می‌کنند.آسیب‌ها یا بیماری‌هایی که بر اعصاب و ماهیچه‌ها تأثیر می‌گذارد، می‌تواند حرکت این سیگنال‌های الکتریکی را کند یا متوقف کند.

اگر درد، ضعف یا بی حسی در پشت، گردن یا دست‌ها دارید، اندازه گیری سرعت و درجه فعالیت الکتریکی در ماهیچه‌ها و اعصاب می‌تواند به پزشک در تشخیص درست کمک کند. به این فرایند آزمایش الکترودیاگنوستیک (Electrodiagnostic) گفته می‌شود.این آزمایش شامل مطالعات هدایت عصبی (NCS) و الکترومیوگرافی (EMG) است.

کاربرد نوار عصب و عضله

آزمایشات الکترودیاگنوستیک برای ارزیابی شرایطی مانند:

• نوروپاتی محیطی
• نوروپاتی گیر افتادن (شامل سندرم تونل کارپ، نوروپاتی اولنار در آرنج، نوروپاتی پرونئال (معروف به فیبولار) در سر فیبولار، سندرم تونل تارسال )
• پلکسوپاتی
• رادیکولوپاتی
• تنگی کانال نخاعی
• اختلالات اتصال عصبی عضلانی (میاستنی گراویس و سندرم لامبرت -ایتون)
• میوپاتی اختلالات سلول شاخی قدامی

الکترومیوگرافی (EMG)

الکترومیوگرافی شامل ارزیابی و ثبت فعالیت عضلات است. ابزار الکترومیوگرافی الکترومیوگراف است. الکترومیوگراف پتانسیل الکتریکی تولید شده توسط یک ماهیچه را تشخیص می‌دهد و سابقه فعالیت ماهیچه‌ای به نام الکترومیوگرام را تولید می‌کند.

EMG برای شناسایی بیماری‌های عصبی-عضلانی و اختلالات کنترل حرکتی استفاده می‌شود. EMG معمولاً با مطالعه هدایت عصبی انجام می‌شود. فعالیت الکتریکی یک ماهیچه را می‌توان با استفاده از الکترود سطحی (EMG سطحی)، برای یک ناحیه بزرگ عضله و EMG سوزنی برای یک ناحیه کوچک‌تر اندازه گیری کرد.

• EMG سطحی: در حالی که به خوبی نشان می‌دهد که کدام گروه‌های عضلانی در لرزش یا دیستونی فعال هستند، اطلاعات کمتری در مورد ساختار خوب این ماهیچه‌ها ارائه می‌دهد. این امر مستلزم قرار دادن الکترودها بر روی ماهیچه برای تعیین فعالیت الکتریکی ماهیچه است.

• EMG سوزنی: شامل قرار دادن یک الکترود سوزنی در عضله، ثبت و تقویت سیگنال‌های الکتریکی ناشی از استراحت یا انقباض فیبرهای عضلانی و تفسیر سیگنال‌ها برای تعیین عملکرد فیبرهای عضلانی و واحدهای حرکتی است.

ماهیچه‌ها معمولاً در حالت استراحت و حداقل انقباض عضلات مورد آزمایش قرار می‌گیرند. ضروری است قبل از انجام آزمایش به بیمار گفته شود که چه انتظاری از نتیجه آزمایش داشته باشد. در صورت ناراحتی بیمار یا درخواست توقف، باید آزمایش را متوقف کرد.

محدودیت‌ها

1. بافت چربی می‌تواند بر ضبط EMG سطحی تأثیر بگذارد.
2. EMG سطحی فقط می‌تواند ماهیچه‌های سطحی را اندازه گیری کند.
3. EMG سوزنی شامل فعال سازی داوطلبانه ماهیچه‌ها است، بنابراین می‌تواند در بیماران غیرفعال، بیماران فلج، کودکان و نوزادان کمتر موثر باشد.

مطالعات هدایت عصبی (NCS):

مطالعه هدایت عصبی که به عنوان آزمایش سرعت هدایت عصبی نیز شناخته می‌شود، برای اندازه گیری سرعت فعالیت الکتریکی یک عصب استفاده می‌شود. مطالعات هدایت عصبی می تواند فیبرهای عصبی حسی یا حرکتی را آزمایش کرده و هم سرعت هدایت و هم دامنه سیگنال الکتریکی ناشی از تحریک عصبی را تعیین کنند. پتانسیل عمل عصب حسی (SNAP) اطلاعاتی در مورد آکسون عصب حسی و مسیر آن را از گیرنده‌های دیستال در پوست تا گانگلیون ریشه پشتی ارائه می‌دهد، در حالی که پتانسیل عمل ترکیبی عضله (CMAP)، ارزیابی فیبرهای اعصاب حرکتی است که منشاء آن سلول‌های شاخی قدامی و امتداد آن فیبرهای عضلانی می‌باشد.

مطالعات هدایت حرکتی:

برای تعیین سرعت هدایت حرکتی عصب حرکتی، عصب تحریک شده و پاسخ ماهیچه‌های هدف آن ثبت می‌شود. یک الکترود فعال روی بدن ماهیچه قرار می‌گیرد. یک الکترود مرجع به صورت دیستال (به صورت ایده آل بر روی غیر عضله) قرار می‌گیرد. الکترود زمین معمولاً بین الکترود فعال و محرک قرار می‌گیرد. عصب در نزدیک الکترود فعال و سپس در محل نزدیک‌تر تحریک می‌شود.CMAP تولید شده توسط ماهیچه به دنبال تحریک عصب حرکتی ثبت می‌شود.

تاخیر انتهایی اصطلاحی برای مدت زمان یا تاخیر قبل از شروع دپلاریزاسیون ماهیچه است. این مقدار هم شامل مدت زمانی است که طول می‌کشد تا عصب از نقطه تحریک به ناحیه انتهای حرکتی منتقل شود و هم مدت زمانی که برای انتقال اتصال عصبی - عضلانی برای فعال شدن ماهیچه طول می‌کشد را شامل می‌شود. هنگامی که یک تاخیر پایانی ثبت شد، سرعت هدایت حرکتی را می‌توان با تحریک محل نزدیک‌تر دیگری در امتداد عصب حرکتی تعیین کرد. محاسبه سرعت هدایت عصب حرکتی مستلزم آگاهی از فاصله بین دو محل تحریک و تفاوت در تاخیرهای پایانی ثبت شده از محل‌های دورتر و نزدیک‌تر است. تقسیم فاصله بر زمان، سرعت هدایت عصبی را بر روی بخش بین محرک‌ها می دهد. مطالعات حرکتی ارتودرومیک هستند (از پروگزیمال تا دیستال اندازه گیری می‌شوند).

مطالعات هدایت حسی:

برای تعیین سرعت هدایت حسی یک عصب، عصب از نظر الکتریکی تحریک می‌شود و پاسخ عصب در مکان متفاوتی دریافت می‌شود. مطالعات حسی ارتودرومیک یا آنتیدرومیک هستند.تحریک ارتودرومیک در صورتی اتفاق می‌افتد که عصب حسی به صورت مخروطی تحریک شده و از راه دور ثبت شود. اگر عصب حسی به صورت دیستال تحریک شده و به صورت نزدیک ثبت شود، تحریک آنتیدرومیک رخ می‌دهد.

پتانسیل‌های برانگیخته حسی حسی:

پتانسیل‌های برانگیخته حسی (SEPs) عملکرد مسیرهای حسی - حسی را با تحریک اعصاب حسی ارزیابی می‌کنند. SEPها ممکن است با تحریک اعصاب حسی مخلوط یا خالص در اندام فوقانی و تحتانی، در ناحیه درماتومی پوست و برخی از اعصاب جمجمه‌ای با عملکرد حسی ثبت شوند.

الکترومیوگرافی تک فیبری:

الکترومیوگرافی تک فیبری (SFEMG) یک آزمایش تشخیصی انتخابی است که شامل ارزیابی پتانسیل‌های عملکردی فیبر عضلانی (MFAP) است. الکترومیوگرافی تک فیبری حساس‌ترین آزمایش الکتروفیزیولوژیک برای میاستنی گراویس و سایر آسیب‌های اتصال عصبی - عضلانی است. همچنین در ارزیابی مورفولوژی واحد حرکتی در برخی بیماری‌های عصبی - عضلانی مفید است.

تحریک مکرر عصب:

تحریک عصبی مکرر (RNS) شامل تحریک الکتریکی زیر جلدی مکرر همه فیبرهای حرکتی درون یک عصب محیطی است که تکانه‌های پی در پی ایجاد می‌کند. تحریک عصبی مکرر برای تشخیص میاستنی گراویس و سایر اختلالات اتصال عصبی عضلانی (NMJ) استفاده می‌شود.

تشخیص الکترودیاگنوستیک در افراد مسن:

پیری با کاهش عملکردهای فیزیولوژیکی مشخص می‌شود و ممکن است با تغییراتی مانند کاهش فعالیت‌های روزمره، عملکرد ماهیچه‌ها از جمله کنترل وضعیتی و فعال شدن ماهیچه‌ها و غیره همراه باشد. این تغییرات ممکن است بر توانایی عملکردی افراد مسن و زندگی مستقل تأثیر بگذارد. الکترومیوگرافی یکی از ابزارهای الکترودیاگوستیک است که می‌تواند اطلاعات مرتبط با تغییرات مربوط به سن در تنظیمات عضلانی - عضلانی را ارائه دهد و به شناسایی عواملی که ممکن است موجب خطر سقوط در افراد مسن شود، کمک کند.